مقدمه ای در مورد کم خونی
درمان کم خونی: با نمک های ساده آهن مثل سولفات فروی خوراکی کاملا موثر بوده و به شکل قرص، کپسول یا مابع است و باید مصرف آنها تا چندین ماه ادامه یابد؛ چنانکه این قرص ها با معده خالی مصرف شوند جذب آنها بهتر و بیشتر صورت می گیرد، ولی در این حالت سبب تحریک معده و بروز مشکلات گوارشی می شنوند.
کم خونی، وضعیتی است که درآن ، تعداد یا اندازه گلوبولهای قرمز یا مقدارهموگلوبین موجود درخون کاهش یافته و تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن بین خون و سلول ها دچار اختلال می شود .
کم خونی فقط فقر آهن نیست بلکه عوامل بسیاری در بروز این بیماری موثر هستند که شاید از وجود آنها بی خبر باشیم مانند اختلالات روده ای،بارداری،خونریزی و ….با مهمترین علائم کم خونی و را ههای تشخیص و درمان کم خونی است. با مجله ی اینترنتی دلگرم همراه باشید تا بیشتر آشنا شوید.
کم خونی چیست؟چه افرادی بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند؟
وقتی بدن به اندازه کافی آهن جذب نمی کند، گلبول های قرمز خون به اندازه کافی اکسیژن حمل نمی کنند و با کمبود هموگلوبین مواجه می شوند کم خونی بروز می کند. از هر ۱۰ دختر و زن، یک نفر به کم خونی مبتلاست.کم خونی می تواند در کودکان و مردان نیز بروز یابد که با ابتلا به بیماری های مختلف ارتباط دارد.
آنمی یا کم خونی زمانی بروز می کند که میزان هموگلوبین در خون پایین تر از حد استاندارد باشد. هموگلوبین ترکیبی پروتئینی است که وظیفه حمل اکسیژن به بافت های بدن را به عهده دارد. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی حدود ۲۵ درصد از مردم جهان از کم خونی رنج می برند که نیمی از این میزان به کمبود آهن در افراد مربوط می شود. معمولا خانم ها به دلیل خونریزی ماهانه، کودکان در سنین رشد و خانم های باردار بیشتر در معرض کم خونی قرار دارند.
عوامل متعددی در بروز کم خونی نقش دارد. گاهی این هموگلوبین توسط مغز استخوان تولید نمی شود و در برخی موارد این هموگلوبین ها به صورت خونریزی از بدن دفع می شوند.
علاوه بر این در برخی موارد از دست رفتن هموگلوبین در داخل بدن رخ می دهد به این ترتیب که تخریب در طحال احتباس می شود.
انواع کم خونی کدام است؟
تقسیم بندی رایج تر کم خونی (کاهش هموگلوبین)
براساس MCV یا حجم گلبول های قرمز خون است به طوری که MCV کمتر از ۸۰ به عنوان کم خونی میکروسیتیک
Mcv در حد نرمال (۱۰۰ـ۸۰)
کم خونی نورموسیتیک (با حجم سلولی نرمال) و MCV بالا،کم خونی ماکروسیتیک نامیده می شوند.
کم خونی چه نشانه هایی دارد؟
بیشتر افرادی که دچار کم خونی جزئی هستند معمولا متوجه آن نمی شوند. شدت و میزان علائم بستگی به شدت، نوع و سرعت بروز کم خونی دارد. اگر کم خونی بتدریج بروز کند، فرد به مرور با علائم حاصله تطابق پیدا می کند و دیرتر متوجه مشکل شده و دیرتر به پزشک مراجعه می کند، اما به طور کلی کم خونی خود را با نشانه هایی مثل ضعف، خستگی، افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، رنگ پریدگی، سردرد، سرگیجه، افت فشار و… نشان می دهد.
البته در برخی انواع کم خونی علائمی مثل درد در شکم، کمر یا سینه، اختلالات دید، زردی و تورم اعضای بدن نیز دیده می شود. توجه داشته باشید کم خونی در افراد سالمند خطر مرگ ناشی از بیماری، سکته قلبی یا سکته مغزی را افزایش می دهد.
تشخیص کم خونی
تشخیص کم خونی معمولا با انجام تست CBC (سلول های کامل خون) توسط پزشکان در آزمایشگاه صورت می گیرد. اندازه گیری ۶ مولفه، تست CBC را تشکیل می دهد که عبارتند از:
شمارش گلبول های قرمز خون (RBC)، هماتوکریت، هموگلوبین، شمارش گلبول های سفید خون (WBC)، شمارش افتراقی خون و شمارش پلاکت ها. بعلاوه MCV (حجم متوسط گلبول های قرمز) نیز اغلب در CBC گزارش می شود.
کمخونی ناشی از فقر آهن است.
فقر آهن یکی از شایعترین اختلالات تغذیهای در کشورهای در حال توسعه و مهمترین علت کمخونی تغذیه ای در کودکان و زنان در سنین باروری است که با ایجاد گلبولهای قرمز کوچک و کاهش میزان هموگلوبین مشخص میشود که این بیماری سبب اتلاف منابع و مراقبتهای بهداشتی، کاهش بهرهوری در اثر افزایش میزان مرگ و میر ابتلا به بیماری در مادران و کودکان و بالاخره کاهش ظرفیت جسمی و روانی در بخش بزرگی از جامعه میشود.
میزان نیازبدن به آهن چقدر است؟
میزان نیاز به آهن براساس سن، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی افراد متفاوت است. مثلا زنان باردار به علت افزایش حجم خون، رشد جنین و جفت و سایر بافتها به آهن بیشتری نیاز دارند. به همین دلیل بیش از سایرین در معرض خطر کمخونی قرار دارند. در شیرخواران در صورت سلامت مادران، میزان آهن موجود در شیر مادر برای ۶ـ۴ ماه اول زندگی کافی است. ولی در مورد نوزادانی که با وزن کم متولد میشوند، ذخایر آهن کم بوده و باید از ۳ ماهگی آهن اضافی به صورت قطره خوراکی خورانده شود. همچنین بستن پیش از موقع بند ناف نیز به این دلیل که نوزاد را از یک سوم کل خونش محروم میکند، خطر فقر آهن را افزایش میدهد.
دلایل فقر آهن چیست؟
دلایل گوناگونی برای کمبود آهن وجود دارد که از آن جمله میتوان به علل زیر اشاره کرد:
- دریافت ناکافی آهن به دلیل رژیم غذایی مورد استفاده که در آن آهن کمی وجود دارد، مانند بعضی از رژیمهای گیاه خواری.
- جذب ناکافی آهن در اثر اسهال، کاهش ترشح اسید معده، مشکلات گوارشی یا تداخلات دارویی و داروهایی مثل کلستیرامین، سایمتیدین، پانکراتین، رانیتیدین و تتراسایکلین.
- افزایش نیاز به آهن برای افزایش حجم خون در دوران نوزادی، نوجوانی، بارداری و شیردهی.
- خونریزی زیاد در دوران عادت ماهانه و یا در اثر جراحات یا ناشی از همورویید (بواسیر) یا بیماریهای بدخیم و انگلها. کمبود آهن در مردان بزرگسال معمولا در اثر از دست دادن خون است.
اثر پروتئین ها بر کم خونی چیست؟
در حالی که جذب آهن پروتئین های گیاهی مانند سبزی ها و میوه ها(آهن غیرهم)کمتر می باشد. باید توجه داشت که ویتامین C جذب آهن سبزی ها و میوه ها(آهن غیرهم) را بیشتر می کند. مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد از غذا می تواند جذب آهن را کاهش دهد.
جگر قلوه گوشت قرمز ماهی زرده تخم مرغ سبزی های دارای برگ سبز تیره مانند جعفری اسفناج و حبوبات مثل عدس و لوبیا همچنین میوه های خشک(برگه ها) بخصوص برگه زردآلو و دانه های روغنی را از منابع غذایی آهن دار است.
اسید سیتریک و اسید اسکوربیک یا ویتامین ث که در آلو خربزه ریواس انبه گلابی طالبی گل کلم سبزی ها آب پرتقال لیمو شیرین لیمو ترش سیب و آناناس وجود دارند می توانند عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن باشند.
اسید مالیک و اسید تارتاریک که در هویج سیب زمینی چغندر کدو تنبل گوجه فرنگی کلم پیچ و شلغم مجود است نیز سبب افزایش جذب آهن می شوند و محصولات تخمیری مثل سس سویا نیز در این دسته از عوامل گنجانده می شود، از جمله عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها است.
مهمترین علائم و نشانه های ابتلا به کم خونی عبارتند از:
خستگی و احساس فرسودگی،رخوت و بی حالی،ریزش مو،بی قراری و ناراحتی،تنگی نفس و یا مشکل در تنفس،تمرکز ضعیف،تپش قلب،حساسیت به هوای سرد،حساسیت به هوای سرد،درد قفسه سینه،وزوز گوش ها،سردرد،تاثیر بر حس چشایی،خشکی زبان،مشکل در بلعیدن غذا،سندرم پای بی قرار، ناخن های خشک و پوسته پوسته و یا قاشقی.
سایرعلائم سودمند عبارتند از:
میل به خوردن مواد غیرخوراکی:مانندخوردن خاک، کاغذ، موم، سبزه، ومو که می شود نشانه کمبود آهن باشد، با این وجود این حالت در کسانی که کم خونی نداشته باشند نیز دیده می شود.
قبل از هر چیز باید وجود یا عدم وجود کم خونی و همچنین نوع آن را تشخیص دهید و بعد اگر لازم بود تحت نظر پزشک از مکمل ها استفاده کنید.
برای درمان کمخونی از چند روش استفاده میشود:
بهترین و کمخطرترین آنها استفاده از مکملهای خوراکی است.
درمان با نمکهای ساده آهن مثل سولفات فروی خوراکی کاملا موثر بوده و به شکل قرص، کپسول یا مایع است و باید مصرف آنها تا چندین ماه ادامه یابد.
چنانکه این قرصها با معده خالی مصرف شوند جذب آنها بهتر و بیشتر صورت میگیرد، ولی در این حالت سبب تحریک معده و بروز مشکلات گوارشی میشوند. عوارض گوارشی ناشی از مصرف آهن نظیر تهوع، دل پیچه، سوزش قلب، اسهال یا یبوست را میتوان به حداقل رساند، به شرطی که آهن را با میزان بسیار کم مصرف کرده و به تدریج به میزان آن افزوده تا به حد مورد نیاز بدن برسد. بهتر است قرص آهن در آخر شب قبل از خواب استفاده شود تا عوارض ناشی از آن کاهش یابند.
ویتامینC جذب آهن را افزایش میدهد. به همین دلیل معمولا مصرف ویتامین C به همراه آهن پیشنهاد میشود. علاوه بر درمان دارویی باید به میزان آهن قابل جذب در غذا نیز توجه کرد. جذب آهن غذا اغلب تحت تاثیر شکل آهن موجود در آن میباشد.
آهن موجود در پروتئینهای حیوانی مانند گوشت گاو، ماهی، پرندگان (آهن هم) بیشتر جذب میشود، در حالی که جذب آهن پروتئینهای گیاهی مانند سبزیها و میوهها (آهن غیرهم) کمتر میباشد.
باید توجه داشت که ویتامینC جذب آهن سبزیها و میوهها (آهن غیرهم) را بیشتر میکند. مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد از غذا میتواند جذب آهن را تاحدصفر تا پنج درصد کاهش دهد.
قهوه، تخممرغ، شیر و لبنیات، نان گندم، حبوبات (حاوی اسید فیتیک) و فیبرهای غذایی جذب آهن را به علت تشکیل کمپلکسهای نامحلول کاهش میدهند. بنابراین فرآوردههای حاوی آهن، طی یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از مصرف هر یک از این مواد نباید مصرف شود.
منابع غذایی آهن دار
منابع غذایی آهندار عبارتند از جگر، قلوه، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخممرغ، سبزیهای دارای برگ سبز تیره مانند جعفری، اسفناج و حبوبات، مثل عدس و لوبیا همچنین میوههای خشک (برگهها) بخصوص برگه زردآلو و دانههای روغنی و تخمه گل آفتابگردان.
عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها
اسید سیتریک و اسید اسکوربیک یا ویتامین ث که در آلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گل کلم، سبزیها، آب پرتقال، لیمو شیرین، لیمو ترش، سیب و آناناس وجود دارند میتوانند عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن باشند.
اسید مالیک و اسید تارتاریک که در هویج، سیب زمینی، چغندر، کدوتنبل، گوجه فرنگی، کلم پیچ و شلغم موجود است نیز سبب افزایش جذب آهن میشوند.
محصولات تخمیری مثل سس سویا نیز در این دسته از عوامل گنجانده میشود.
نکته: بدن مردان حدود ۴ گرم و بدن زنان حدود ۳ گرم آهن دارد (به ازای هر کیلوگرم وزن ۳۶-۶۰ میلی گرم آهن).۲/۳ این مقدار آهن در هموگلوبین و میوگلوبین موجود بوده و مابقی در کبد(بصورت فریتین و هموسیدرین)، مغز استخوان و طحال ذخیره میشوند.
نکته:بدن آهن را بازیافت میکند.هنگامی که گلبولهای قرمز عمرشان به پایان میرسد، آهن آنها به مغز استخوان بازگردانده شده تا مجددا در ساخت گویچه های سرخ مصرف گردند.
نکته:طول عمر متوسط گلبولهای قرمز ۱۲۰ روز میباشد.
توصیه های زیر را به کار بندید :
- استفاده از غذاهایی که غنی از آهن می باشند.
- فاده از منابع غذایی حاوی ویتامین در هر وعده غذایی ، جهت جذب بهتر آهن ( مثل پرتقال، گریپ فروت، کوجه فرنگی، کلم، توت فرنگی، فلفل سبزو لیمو ترش)
- اندن گوشت قرمز، ماهی یا مرغ در برنامه غذایی .
- پرهیز از مصرف چای و قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا
- برطرف کردن مشکلات گوارشی و یبوست
- تصحیح عادات غذائی غلط ( مثل مصرف مواد غیر خوراکی مانند خاک ، یخ )
- مشاوره با پزشک و متخصص تغذیه جهت پیش گیری به موقع و یا بهبود کم خونی
- استفاده از نان هایی که از خمیر ورآمده تهیه شده اند
- استفاده از خشکبار مثل توت خشک ، برگه آلو، انجیر خشک و کشمش که منابع خونی از آهن هستند.
- استفاده ازغلات و حبوبات جوانه زده .
- شست وشو و ضد عفونی کردن سبزی هایی که استفاده می کنید.
- شستن کامل دست ها با آب و صابون ، قبل از تهیه مصرف غذا و پس ازهر باراجابت مزاج .
- مصرف روزانه یک قرص آهن از پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان در زنان باردار.
- مصرف قطره آهن هم زمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان ۲ سالگی در کودکان .
کم خونی مگالوبلاستیک یا فقر ویتامین
این نوع کم خونی معمولا در اثر کمبود فولیک اسید یا ویتامین B-12 بروز میکند. این ویتامینها به بدن در سالم نگهداشتن خون یا سیستم عصبی کمک میکنند. در این نوع کم خونی، بدن گلبولهای قرمز خونی تولید میکند که نمیتوانند اکسیژن را به خوبی تحویل دهند.
قرصهای مکمل حاوی فولیک اسید میتوانند این نوع کم خونی را درمان کنند. فولیک اسید را همچنین میتوان از مصرف دانهها و بنشنها، مرکبات و آب میوهها، سبوس گندم و سایر غلات، سبزیجات برگ پهن و سبز تیره، گوشت طیور، صدف و کبد به دست آورد.
گاهی اوقات ممکن است یک متخصص نتواند تشخیص دهد که علت این بیماری کمبود ویتامین B-12 است. این حالت معمولا در افراد مبتلا به کم خونی وخیم بروز میکند که در حقیقت نوعی بیماری خود ایمنی است.
عدم دریافت ویتامین B-12 کافی میتواند موجب کرخی و بیحسی دستها و پاها، مشکلات در راه رفتن، از دست دادن حافظه و مشکلات بینایی شود. نوع درمان بستگی به عامل مولد بیماری دارد، اما به هر حال مصرف ویتامین B-12 ضروری است.
بیماریهای نهفته
بیماریهای خاصی وجود دارند که میتوانند به توانایی بدن در تولید گلبولهای قرمز خونی آسیب برسانند. برای مثال، افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی به ویژه بیمارانی که دیالیز میشوند در معرض ابتلا به کم خونی قرار دارند. کلیههای این بیماران قادر به ترشح هورمونهای کافی برای تولید گلبولهای خونی نبوده و در هنگام دیالیز نیز آهن از دست میدهند.
بیماریهای خونی ارثی
اگر در خانواده سابقه بیماری خونی وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به آن در افراد دیگر نیز افزایش مییابد. یکی از امراض خونی ارثی کم خونی گلبولهای داسی شکل است. به جای تولید گلبولهای قرمز خونی طبیعی که به راحتی درون رگهای خونی حرکت میکنند، گلبولهای داسی شکل حرکت سختی داشته و دارای لبههای خمیده هستند.
این گلبولها نمیتوانند در رگهای خونی ظریف به آسانی حرکت کنند و در نتیجه مسیر رسیدن خون به اعضای بدن را مسدود میکنند.
بدن گلبولهای قرمز داسی شکل را نابود میکند، اما نمیتواند با سرعت کافی انواع طبیعی و سالم جدیدی را تولید کند. این امر موجب بروز کم خونی میشود نوع دیگری از کم خونی ارثی تالاسمی است. تالاسمی زمانی بروز میکند که بدن ژنهای ویژهای را از دست میدهد و یا ژنهای غیر طبیعی مختلف از والدین به کودک ارث میرسد که به نحوه تولید هموگلوبین تاثیر منفی میگذارند.
کم خونی آپلاستیک
نوع نادری از کم خونی است و زمانی بروز میکند که بدن به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمیکند. از آنجا که این امر بر گلبولهای سفید نیز تاثیر میگذارد، از این خطر بالای بروز عفونتها و خونریزیهای غیر قابل توقف میشود. این حالت دلایل مختلفی دارد که عبارتند از:
الف – روشهای درمانی سرطانها (پرتودرمانی و شیمی درمانی)
ب- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی (مانند مواد مورد استفاده در برخی حشرهکشها، رنگ و پاک کنندهها و شویندههای خانگی)
پ ـ برخی داروها (مانند داروهای مخصوص درمان روماتیسم مفصلی)
ت- بیماریهای خود ایمنی (مانند لوپوس)
ث – عفونتهای ویروسی که بر تراکم استخوانی تاثیر میگذارد.
نوع درمان بستگی به میزان حاد بودن کم خونی دارد. این بیماری را میتوان با تعویض خون، مصرف دارو و یا پیوند مغز استخوان درمان کرد. کم خونی برای پیشرفت در بدن به گذر زمان احتیاج دارد. در آغاز ممکن است هیچ علایمی بروز نکند و یا علایم بیماری بسیار خفیف باشد، اما با پیشرفت بیماری میتوان شاهد علایمی چون خستگی، ضعف، عدم توانایی در کار و تحصیل، کاهش دمای بدن، پریدگی رنگ پوست، ضربان قلب سریع، کوتاهی تنفسها، درد سینه، سرگیجه، تحریک پذیری، کرخی و سردی دستها و پاها و سردرد بود. تشخیص این بیماری با انجام یک آزمایش خون امکانپذیر است.
در صورت مثبت بودن جواب آزمایش و ابتلا به کم خونی انجام آزمایشات دیگری نیز برای تشخیص نوع آن ضروری است. انتخاب نوع درمان کم خونی بستگی به علت بروز آن دارد. برای مثال، نحوه درمان کم خونی گلبولهای داسی شکل با نحوه درمان کم خونی ناشی از رژیم غذایی فاقد آهن یا فولیک اسید متفاوت است. از این رو برای کشف بهترین روش معالجه باید به متخصص مربوطه مراجعه کرد.
به روشهای گوناگون، میتوان مانع از بروز برخی انواع کم خونی شد که مجموعهای از آنها در زیر آمده است؛
۱- مصرف غذاهای حاوی آهن زیاد از جمله گوشت قرمز، ماهی، مرغ، تخممرغ، میوههای خشک شده، عدس و لوبیا، سبزیجات سبز برگ پهن مانند اسفناج، کلم و یا غلههای حاوی آهن غنی شده.
۲- مصرف مواد خوراکی که جذب آهن را در بدن افزایش میدهد مانند آب پرتقال، توت فرنگی، کلم و یا سایر میوهها و سبزیجات حاوی ویتامین C.
3- خودداری از نوشیدن قهوه و چای همراه با وعدههای غذایی چرا که این نوشیدنیها جذب آهن در بدن را دشوار میکند.
۴- کلسیم جذب آهن را مشکل میکند لذا برای به کار گرفتن بهترین روش برای مصرف کلسیم به میزان مناسب و کافی با پزشک متخصص باید مشورت کرد.
۵- اطمینان از مصرف کافی فولیک اسید و ویتامین B-12 در رژیم غذایی.
۶- مشاوره با پزشک برای خوردن قرصهای مکمل آهن چرا که مصرف این قرص بدون مشورت با فرد متخصص صحیح نیست. این قرصها در دو نوع فروس و فریک ارایه میشوند. جذب فروس در بدن بهتر صورت میگیرد اما اثرات جانبی مانند تهوع، استفراغ و اسهال در پی دارد با این حال این اثرات جانبی را میتوان با کمک برخی اقدامات کاهش داد، از آن جمله اینکه ابتدا با نیمی از دوز تجویز شده شروع کرد و به تدریج آن را به دوز کامل رساند. قرص را در دوزهای تقسیم شده مصرف کرد. قرص را همراه با غذا مصرف کرد و اگر نوعی از قرص آهن مشکلاتی ایجاد میکند با متخصص مربوطه برای مصرف نوع دیگر مشورت کرد.
۷- زنانی که باردار نبوده اما در سن بارداری قرار دارند باید هر ۵ تا ۱۰ سال یکبار آزمایش کم خونی بدهند. این امر حتی در شرایط سلامت باید صورت گیرد. انجام این آزمایشها باید از زمان نوجوانی آغاز شود.
۸- همچنین زنانی که باردار نیستند و در سن بارداری قرار دارند در صورت داشتن علایمی چون عادت ماهانه شدید و طولانی، مصرف آهن کم و یا تشخیص قبلی ابتلا به کم خونی باید هر سال آزمایش خون بدهند. اکثر افراد از طریق یک رژیم غذایی سالم و منظم میتوانند از غذاهای سرشار از آهن استفاده کنند اما برخی افراد نمیتواند آهن کافی بدست آورند که مهمترین این افراد دختران نوجوان و زنان در سن بارداری هستند که یا در هر عادت ماهانه خون زیادی را از دست میدهند یا بیش از یک بچه دارند و یا از IUD استفاده میکند.
کودکان نوپا و زنان باردار نیز در این گروه هستند. این افراد باید به طور دورهای آزمایش کم خونی بدهند و در صورت فقر آهن حتما باید با مشورت پزشک از مکملهای آهن استفاده کند که نحوه درمان مشکل آنها بر عهده پزشک است.
کم خونی زمانی بروز می کند که خون فاقد هموگلوبین کافی باشد. هموگلوبین در حمل اکسیژن از ریهها به تمام اندامهای بدن، به گلبولهای قرمز خون کمک می کند.
اثرات کم خونی بر روی سیستم گردش خون
ویسکوزیته خون تقریبا بستگی کامل به غلظت گویچههای سرخ خون دارد. در آنمی شدید ویسکوزیته ممکن است به جای رقم طبیعی حدود ۳ برابر به یک و نیم برابر ویسکوزیته آب سقوط کند. این امر مقاومت در برابر جریان خون را در رگهای محیطی کاهش میدهد و لذا مقدار بسیار زیادتری خون نسبت به حالت طبیعی در بافتها جریان پیدا کرده و به قلب باز میگردد.
هیپوکسی ناشی از کاهش انتقال اکسیژن توسط خون موجب میشود که رگهای بافتی گشاد شوند و اجازه دهند که خون باز هم بیشتری به طرف قلب باز گردد و برونده قلبی را افزایش دهد. یکی از اثرات کم خونی شدید ، افزایش شدید بار کاری قلب است.